Wees een goede detectorist

       Werking van de metaaldetector                           Wees een goede detectorist                       Regel- en wetgeving metaal zoeken

Wat maakt een beginner tot een gevorderde of professional? Uiteraard is dat kennis en ervaring. Wat maakt dan dat een amateurzoeker een goede detectorist wordt? Hiervoor willen wij u dit stukje tekst aanbieden. Aan u wat u hiermee gaat doen, of misschien en hopelijk al doet. 

Nu ik dit schrijf is het de alom bekende Corona-periode. Het is 25 april 2020 en ik ga vertellen over het op de juiste wijze van je te gedragen als metaalzoeker. Je vraagt je misschien af waarom. Er gaan hardnekkige geruchten dat de regel- en wetgeving binnenkort gaat veranderen omtrent de metaaldetectie en met name wie er wel of niet mag gaan zoeken. Onder andere naar aanleiding van klachten over de wijze waarop sommige metaalzoekers zich gedragen is de vraag gerezen in politiek Nederland of die 'wildgroei' aan schatzoekers niet aan banden moet worden gelegd. Er zijn opportunisten die denken zonder toestemming het land te mogen betreden van een ander, of op verboden gebied te mogen gaan zoeken. Er zijn zoekers die specifiek op zoek gaan naar munitie.

Geluiden gaan dus op om dit aan banden te leggen en andere geluiden zijn er die vrezen dat een detectorist op afzienbare tijd zijn hobby niet meer mag beoefenen zonder te voldoen aan bepaalde eisen die de wet gaat stellen, bovenop de eisen die er nu liggen. En mede-zoekers, zeg nou zelf, die eisen waren toch al niet zo hoog? Even op een rij;

• alleen met toestemming van de landeigenaar diens land betreden.
• zoeken volgens de plaatselijke APV waar het wel of niet mag.
• niet dieper zoeken dan de wettelijke 30 cm.
• historische / archeologische vondsten altijd melden bij de gemeente
• een schatvondst altijd melden bij de gemeente

Ben ik nog iets vergeten? Zo nee, perfect. Zo ja, ach.......ik schrijf dit even losjes om jullie deel te laten maken van mijn gedachtes hierin. Dat die regel- en wetgeving zal veranderen, daar kan De Detectorshop alleen maar achter staan. Het zit nou eenmaal in de mens om af te wijken van wat ons wordt opgelegd aan regels en wetten. Jammer genoeg gaat het nu om onze mooie hobby metaaldetectie en wil ik het graag behouden voor iedereen die er interesse in heeft. Als het aan banden wordt gelegd met strenge regelgeving zal dit een enorme impact krijgen op wie er nog wel, en wie er niet mag zoeken. Te denken valt bijvoorbeeld aan een wettelijke minimum leeftijd. Stel je voor dat je nog maar mag zoeken vanaf je 18e levensjaar. En weg vallen zo'n 50.000 jongeren die met een volwassene, of alleen, het land opgaan met de metaaldetector. Zo moeten we niet willen dat de mensen in Den Haag opeens allerlei beperkingen gaan bedenken die voor ons schadelijker zijn dan dat ze goed doen. 

Wat kunnen wij dan wel doen?

Gewoon jezelf gedragen zoals het hoort als detectorist. Iedereen met een fatsoenlijke metaaldetector weet wat er van hem of haar wordt verwacht. We hebben allemaal de YouTube filmpjes gezien waarin wordt verteld over de regels en wetten. We hebben allemaal de artikelen gelezen waarin wordt uitgelegd over waar en hoe je vondsten moet melden. We weten allemaal dat we toestemming moeten hebben om het land van een ander te betreden. En ja, daar horen ook de stranden van Nederland bij, of de bossen en weilanden en akkers en bouwterreinen. Moet ik nog doorgaan? 

Vraag toestemming

In mijn ervaring lukt het bijna altijd om toestemming te krijgen van een boer. Kleine moeite die de man waardeert. Leg uit wat er gebeurt als je een schatvondst doet. De wet zegt namelijk dat de helft voor jou en de helft voor de landeigenaar is. Een mooi vooruitzicht voor een boer. Vertel dat je de troep die je vindt meeneemt en weggooit waardoor zijn vee er niet ziek van kan worden. Doe dat ook, want het is een kleine moeite en zeker belangrijk voor het milieu. Na toestemming van de één zul je zien is het een stuk makkelijker toestemming te krijgen van de andere boeren. Steek hier moeite in en je zult alleen maar voordeel hiervan hebben. Wij worden door boeren zelfs getipt als ze een beschikbaar stuk grond hebben voor ons doordat we een leuk contact onderhouden. Uiteraard doet een fles kruidenbitter of een biertje ook wonderen. 

De plaatselijke APV

De algemene plaatselijke verordening. Dat is simpelweg een stuk tekst waarin staat hoe de gemeente heeft bepaald waar je wel of niet in de gemeente mag metaalzoeken. Hierin is alleen opgenomen de gemeentegronden en / of archeologisch waardevolle grond. Daar valt het privaat bezit dan buiten. Als je daarvoor toestemming hebt, mag je daar zoeken. Check altijd dat je op de juiste grond loopt. Duingebied mag nooit! Dit logischerwijs in verband met de nog aanwezige munitie en kans op bommen en granaten. 

Zoekdiepte

Wettelijk is bepaald dat je niet dieper mag zoeken dan 30 cm. Dit ligt wat lastig want je meet niet elke keer hoe diep je een vondst hebt gedaan. Aan de andere kant is het ook weer simpel. Als je denkt een schuttersput aan het graven te zijn, zit je te diep. Er is ook niemand die moeilijk zal doen als je een keer op 35 cm iets hebt gevonden, maar feitelijk is het niet dieper graven dan die 30 cm. Het blad van je schep heeft vaak ongeveer die lengte. 

Historische en archeologische vondsten

Ook dit ligt soms lastig. Want wat zijn dit nou voor vondsten. Ook hier wordt er van uitgegaan dat iedereen zijn gezonde verstand gebruikt. Vind je een munt waarop staat dat het in 1874 is geslagen. Die is mooi, maar heeft weinig historische waarde. Er is wel een wettelijk verplichting dat vondsten van voor 1600 altijd moeten worden gemeld. Dus een munt waarop 1599 staat MOET je melden. Vind je een zakhorloge en je denkt dat deze ook uit de 19 eeuw is, mooi en hoeft niet gemeld. Maar vind je een harnas, of een zwaard of een kroon, of munten waar Vikingen op staan, ja ....... die worden beschouwd als historisch en archeologisch waardevol. Menselijke resten ook altijd melden al denk je dat het maar om één bot gaat. Hier kunnen ze nog erg veel mee achterhalen. 

Schatvondst

We hopen het allemaal een keer mee te mogen maken. We vinden een munt en ja hoor, zilver. Maar wat is dat? Nog meer ping-ping-ping en daar liggen vele munten van zilver en goud, sieraden en gebruiksvoorwerpen. Een heuse schat. Maar wat dan? Dit moet je zeker melden en daar lever je dan de helft van de waarde voor in. Doe je dat niet, zoals in 2019 in Engeland een paar detectoristen dat niet deden, dan ontloop je een fikse straf niet. In Engeland werden gevangenisstraffen uitgedeeld van 10 en 8 jaar. Het ging om een schat ter waarde van zo'n 3,5 miljoen euro. In plaats van dat ze dus 1,75 miljoen euro mochten verdelen, waren ze nu alles kwijt met daar bovenop nog een lange tijd achter de tralies. Nog iets om te weten is dat als je eenmaal doorhebt dat het om een schat gaat, je onmiddellijk moet stoppen, de vondst moet melden en de verdere opgraving moet overlaten aan archeologen. Wees gerust, alles wordt netjes ingeboekt en niets 'verdwijnt' opeens. Vanuit archeologisch oogpunt is het belangrijk dat zij zien hoe alles heeft gelegen. Die volgorde kan weer iets zeggen over de eigenaren of de periode waarin het is begraven. Uiteraard zou ikzelf alles in het oog willen houden en exact willen weten wat er boven de grond komt. Maar ik zou niet willen dat ik de archeoloog tegenwerk door alles zelf te proberen op te graven. Laat dit werk bij wie het hoort. Hoe verleidelijk het ook is om het zelf te doen.

Putjes dichtgooien

Het klinkt zo logisch. Je graaft een putje en dan gooi je deze toch weer dicht. Tja, het blijkt dat niet alle metaalzoekers dit ook daadwerkelijk doen. Een boer is echt niet blij met een weiland vol gegraven putjes. Niet alleen ziet het er niet mooi uit, maar het is ook nog eens respectloos naar de landeigenaar. Daarbij schuilt er nog het gevaar dat als er dieren op zo'n weiland komen, deze in zo'n put kunnen stappen. Dus maak het putje dicht met de graspol die je hebt uitgestoken. Neem die kleine moeite. 

Toestemming en een bedankje

Als je toestemming hebt gekregen en je hebt uren op het land van een ander mogen zoeken, bedank dan later de landeigenaar voor die gunst, want in mijn ervaring zijn deze erg benieuwd naar wat je gevonden hebt. Praat erover met ze en vertel eventueel wat over de geschiedenis van een vondst. Ik heb wel eens aangeboden een mooie munt te reinigen voor een boer toen deze hierin erg geïnteresseerd was. Toen ik deze enkele weken later aanbood in een mooi klein lijstje was deze boer aangenaam verrast. De lijst was voorzien van een mooie achtergrond waarin de tekst was opgenomen om welke munt het ging en uit welke periode deze kwam. Dat lijstje hangt prominent in zijn woonkamer. De gedachte dat zijn over-overgrootvader deze munt eventueel was verloren op het land was voor hem een mooie gedachte waarin hij zelf even terugging naar die tijd. De boerderij was dan ook al meerdere generaties lang in het bezit van de familie. Ik heb meermaals op zijn landerijen mogen zoeken en daar hele mooie vondsten gedaan. 

Als je meerdere keren naar een weiland of akker gaat van een boer, spreek van tevoren af of je elke keer je even moet melden, of dat je een telefoontje doet. Wat de boer in kwestie maar prettig vindt, dat doe je. Hij is namelijk de baas. Goodwill en vertrouwen kun je niet afdwingen, wel in de loop der tijd verdienen. Vergeet ook niet dat de sociale controle onder boeren erg groot is. Als je gezien wordt op het land van een boer, is er een grote kans dat diegene de boer belt om dit te melden aan hem. Dus als je niet een boze boer achter je aan wilt hebben .......... 

Wat als jij je niet houdt aan de regels en wetten

Als je dan toch besluit om je niet te houden aan 'al die regels en wetten' maar die sterke arm van de wet grijpt je dan alsnog, dan is de kans groot dat je jouw detector en je uitrusting kwijt bent. Deze worden in beslag genomen. Daar bovenop komt nog de boete die door de Officier van Justitie wordt bepaald. Dit heeft te maken met waar je bent betrapt. Vergeet ook niet de strafmaatregel omdat jij iemands eigendom hebt vernield. En ja, putjes graven op het terrein van een ander valt daar onder. Daar komt dan huisvredebreuk bij. Genoeg gezegd? Wordt het duidelijk? Even terug naar dat Engelandverhaal. Ik houd me aan alle regels hoor, maar zelfs ik schrok van de straffen die deze Britten kregen opgelegd. Toen ik erover ging nadenken werd het me duidelijk waarom een gevangenisstraf van 10 en 8 jaar gerechtvaardigd waren. Zie het zo, door het niet te melden en daardoor de schat niet te delen, bestolen ze de landeigenaar voor zijn deel. Dat deel was 1,75 miljoen euro! Hetzelfde alsof je een bank overvalt voor eenzelfde bedrag. Dan kom je er ook niet vanaf met een waarschuwing. 

Ter afsluiting nog dit ....

Toen ik net begon met metaaldetectie twijfelde ik om toestemming te gaan vragen en wist ik niet wat gangbaar was. Ik heb toen voor mezelf een kleine flyer gemaakt met uitleg over wie ik was, wat ik deed en dat ik op zoek was naar grond om op te mogen zoeken. Deze verspreidde ik dan bij boeren waarvan ik wist welk land van hun was. Niet veel later zocht ik ze dan op om even te praten. Sommige boeren wezen het direct af, mede door de slechte ervaringen met zoekers die geen toestemming zochten. Bij anderen mocht ik probleemloos op hun land. Ik wil maar zeggen dat waar een wil is, er ook een weg is.

En eigenlijk als eerste, vraag gewoon rond in je kennissenkring. Het verbaasde mij dat er toch diverse zoekvelden beschikbaar kwamen doordat een goede vriend zijn buurman voor me vroeg. Het komt soms uit een onverwachte hoek. Het hoeven ook niet direct enorme gronden te zijn. Zo mocht ik in Groningen eens een veldje afzoeken (terrein van de vriend van mijn jongste zus). Het zal niet groter geweest zijn dan een meter of 15 breed bij een meter of 30 lang. gewoon voor de fun even een mooi middagje lopen met veel vondsten die zeer interessant waren. Dit omdat zijn land grensde aan het terrein van een oud klein kerkje op een stuk verhoogde grond. De Detectorshop wenst u veel zoekplezier.